Kidney Health Australia: Διατροφή και Νεφρική Ανεπάρκεια

Όταν έχετε χρόνια νεφροπάθεια, η διατροφή μπορεί να αποτελέσει πολύ σημαντικό μέρος της θεραπείας σας. Η συνιστώμενη διατροφή μπορεί να αλλάξει με το πέρασμα του χρόνου αν αλλάξει η κατάσταση των νεφρών σας ή η θεραπεία σας.

Τα σημεία που είναι σημαντικά για τη διατροφή σας περιλαμβάνουν:

1. Την πρόσληψη της σωστής ποσότητας ενέργειας και πρωτεΐνης από τα τρόφιμα
2. Τη διατήρηση υγιούς βάρου
3. Τον έλεγχο των σημαντικών θρεπτικών στοιχείων στη διατροφή σας όπως:

• Νάτριο – (Αλάτι)
• Κάλιο
• Φώσφορος
• Ασβέστιο
• Υγρά

Στοιχεία που πρέπει να θυμάστε

• Το πρόγραμμα της διατροφής σας πρέπει να είναι εξατομικευμένο και να βασίζεται στη νεφρική σας
  λειτουργία.
• Μπορεί να είναι δύσκολο να καλύψετε τις ανάγκες σας σε βιταμίνες οπότε ο γιατρός μπορεί να
  σας γράψει μία συνταγή για κάποιο συμπλήρωμα
• Θέστε ερωτήσεις ώστε να κατανοήσετε το πρόγραμμα διατροφής σας
• Για μεγαλύτερη ακρίβεια μπορεί να χρειαστεί να μετράτε τα τρόφιμα και τα υγρά με μεζούρες ή
  με ζυγαριά κουζίνας
• Παίρνετε τα φάρμακά σας σύμφωνα με τις οδηγίες των ιατρών σας
• Προγραμματίστε τακτικές επανεξετάσεις και ελέγχους με τον διατροφολόγο σας
• Παρακολουθείτε τις τάσεις σας στο βάρος, την αρτηριακή πίεση και τις τιμές του αίματος
• Ενημερώστε τον γιατρό σας ή τον διατροφολόγο σας σε περίπτωση που χάνετε βάρος ή έχετε οποιαδήποτε ανησυχία σχετικά με τη διατροφή σας
• Η τήρηση του προτεινόμενου διατροφικού προγράμματος μπορεί να μη θεραπεύσει το πρόβλημα των νεφρών σας αλλά μπορεί να βοηθήσει στη μείωση ορισμένων συμπτωμάτων και να βελτιώσει το γενικό αίσθημα ευεξίας σας
  

Μπορεί να αλλάξει μια συνιστώμενη δίαιτα;

• Η συνιστώμενη δίαιτά σας μπορεί να αλλάξει ανάλογα με τη νεφρική σας λειτουργία και τα αποτελέσματα ειδικών εξετάσεων συμπεριλαμβανομένων και των αιματολογικών.
• Μπορεί να χρειαστεί να αλλάξετε την κατανάλωση αλατιού, πρωτεΐνης, φωσφόρου, καλίου ή υγρών, αν τα στοιχεία αυτά δημιουργούν προβλήματα, ωστόσο ο διατροφολόγος σας θα το συζητήσει μαζί σας σε περίπτωση που πρέπει να γίνει κάτι τέτοιο.
• Ορισμένα άτομα χάνουν θρεπτικά στοιχεία με τα ούρα οπότε πρέπει να παίρνουν συμπληρώματα. Χρησιμοποιείτε μόνο συμπληρώματα ή φάρμακα που συνιστά ο γιατρός σας.
• Άτομα με μεταμόσχευση νεφρού έχουν πολύ λιγότερους περιορισμούς στη διατροφή τους.

Το πρόγραμμα διατροφής σας, πρέπει να σχεδιαστεί από την ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες σας.

Ενέργεια

Η λήψη επαρκούς ενέργειας (kilojoules ή θερμίδες) είναι σημαντική για τη συνολική υγεία και ευεξία σας. Η ενέργεια βρίσκεται σε όλα τα τρόφιμα που καταναλώνετε. Το φαγητό είναι σημαντικό γιατί:

• Δίνει στο σώμα σας καύσιμα.
• Σας βοηθά να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος.
• Βοηθά το σώμα σας να χρησιμοποιήσει την πρωτεΐνη για τη δημιουργία μυών και ιστών.
  

Η διατήρηση υγιούς βάρους είναι επίσης σημαντική.

Ορισμένα άτομα ίσως χρειάζεται να αυξήσουν το βάρος τους ή να παραμείνουν στο βάρος που έχουν. Ο διατροφολόγος σας μπορεί να σας πει πώς να φτάσετε και να διατηρήσετε το βάρος σας σε υγιές επίπεδο.

Πρωτεΐνη

Η λήψη της σωστής ποσότητας πρωτεΐνης είναι σημαντική για τη συνολική σας υγεία και επηρεάζει το πώς νιώθετε. Το σώμα σας χρειάζεται πρωτεΐνη για:

• την ανάπτυξη των μυών
• την ανάπλαση των ιστών
• την καταπολέμηση τωνλοιμώξεων
  

Μπορεί να χρειαστεί να ακολουθήσετε ειδική διατροφή με περιορισμένες ποσότητες πρωτεΐνης. Αυτό μπορεί να
βοηθήσει τη ρύθμιση της ποσότητας αποβλήτων στο αίμα σας και να αυξήσει τη ζωή των νεφρών σας.
Αν κάνετε όμως αιμοκάθαρση, έχετε αυξημένες ανάγκες σε πρωτεΐνη. Ο γιατρός και ο διατροφολόγος σας μπορούν να συζητήσουν τους κατάλληλους τύπους και ποσότητες πρωτεΐνης για σας.

Η πρωτεΐνη προέρχεται από:

Προϊόντα ζωικής προέλευσης, όπως:

• αυγά,
• ψάρι,
• κρέας,
• κοτόπουλο,
• τυρί,
• γάλα
• και άλλα γαλακτοκομικά.

Ορισμένα προϊόντα φυτικής προέλευσης όπως:

• ξηρούς καρπούς,
• φυστικοβούτυρο,
• φακές,
• φασόλια,
• σούπα οσπρίων,
• σαλάτα με όσπρια,
• ρεβύθια και χούμους

Νάτριο (αλάτι)

Η κατανάλωση νατρίου συνδέεται με την υψηλή αρτηριακή πίεση και τον κίνδυνο μειώμενης νεφρικής λειτουργίας. Μπορεί να χρειαστεί να περιορίσετε την ποσότητα νατρίου στη διατροφή σας.

Το νάτριο είναι ένα στοιχείο που υπάρχει φυσικά σε όλα τα τρόφιμα.

Υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στο επιτραπέζιο αλάτι και σε τρόφιμα με επιπλέον αλάτι. Ακόμη κι αν δεν χρησιμοποιείτε αλάτι στο μαγείρεμα ή στο τραπέζι, η διατροφή σας μπορεί να περιέχει υψηλές ποσότητες νατρίου διότι το νάτριο βρίσκεται σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα.

Ο διατροφολόγος σας μπορεί να σας δείξει πώς να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων έτσι ώστε να επιλέγετε τρόφιμα με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε νάτριο όταν ψωνίζετε.

Σε γενικές γραμμές, τα τρόφιμα που έχουν πολύ νάτριο είναι:

• Τα αλμυρά καρυκεύματα και σος, όπως η σος σόγιας, η τεριγιάκι σος και το αλάτι σκόρδου ή κρεμμυδιού
• Οι περισσότερες κονσέρβες και ορισμένα κατεψυγμένα τρόφιμα
• Τα κατεργασμένα κρέατα όπως το ζαμπόν, το μπέικον, τα λουκάνικα και τα αλλαντικά
• Τα αλμυρά σνακ, όπως τα πατατάκια και τα κράκερ
• Τα περισσότερα φαγητά από εστιατόρια.
• Οι σούπες σε κονσέρβα ή σε σκόνη όπως ατομικές σούπες νουντλς
  

Τα υποκατάστατα αλατιού έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται χωρίς να συμβουλευθείτε τον ιατρό σας ή τον διατροφολόγο σας.

Στη συνέχεια δίνονται μερικές συμβουλές για τη μείωση κατανάλωσης νατρίου:

• Περιορίστε τα επεξεργασμένα, “γρήγορα” τρόφιμα, όπως αυτά που προαναφέρθηκαν
• Μην προσθέτετε αλάτι στο μαγείρεμα
• Απομακρύνετε την αλατιέρα από το τραπέζι
• Χρησιμοποιείτε φρέσκα υλικά στο μαγείρεμα
• Δοκιμάστε φρέσκα ή αποξηραμένα μυρωδικά και μπαχαρικά αντί του αλατιού για να βελτιώσετε τη γεύση και το άρωμα των φαγητών
• Προσθέστε πιπέρι ή λεμόνι για γεύση

Διάβασε επίσης: Πίνακας τροφών και η περιεκτικότητά τους σε Νάτριο

Κάλιο

Το κάλιο είναι ένα σημαντικό στοιχείο στο αίμα που βοηθά τους μύες και την καρδιά σας να λειτουργούν καλά. Αν το κάλιο στο αίμα σας είναι παραπάνω ή λιγότερο απ’ όσο χρειάζεστε μπορεί να είναι επικίνδυνο.

Μπορεί να χρειαστεί να περιορίσετε την ποσότητα τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο στη διατροφή σας. Ορισμένα άτομα πρέπει επίσης να πάρουν φάρμακα για να ελέγξουν την ποσότητα καλίουστο αίμα τους.

Σχεδόν όλα τα τρόφιμα περιέχουν κάλιο σε κάποια ποσότητα. Ο διατροφολόγος σας μπορεί να σας βοηθήσει να φτιάξετε ένα πρόγραμμα διατροφής που θα σας παρέχει τη σωστή ποσότητα καλίου.

Το κάλιο βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες σε φρούτα και λαχανικά όπως:

• Πατάτα, γλυκοπατάτα, κολοκύθα
• Τομάτα, αβοκάντο, φασόλια (π.χ. φασόλια, σόγια) και φακές
• Μπανάνα, custard apple, ή φρούτα με σκληρό κουκούτσι όπως τα νεκταρίνια
• Αποξηραμένα φρούτα, χυμός λαχανικών και ελιές και άλλα

Διάβασε επίσης: Πίνακας τροφών και η περιεκτικότητά τους σε Κάλιο

Φώσφορος και Ασβέστιο

Ο φώσφορος και το ασβέστιο είναι στοιχεία που βρίσκονται στο αίμα και τα οστά σας. Βοηθούν στο να διατηρούνται τα οστά δυνατά και υγιή. Με τη χρόνια νεφροπάθεια, τα νεφρά σας ενδέχεται να μην μπορούν να αφαιρέσουν αρκετό φώσφορο από το αίμα σας. Αυτό προκαλεί την υπερβολική αύξηση του επιπέδου του φωσφόρου στο αίμα σας.

Ο πολύ υψηλός φώσφορος στο αίμα μπορεί να προκαλέσει κνησμό και απώλεια ασβεστίου από τα οστά σαςμε συνέπεια τα οστά σας να αδυνατίσουν και να σπάνε εύκολα.

Η αποφυγή μεγάλων ποσοτήτων τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε φώσφορο μπορεί να σας βοηθήσει να
μειώσετε τα επίπεδα του φωσφόρου στο αίμα σας.

Ο φώσφορος υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στα παρακάτω τρόφιμα:

• Γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως γάλα, τυρί, γιαούρτι και παγωτό
• Ξηρά όσπρια και μπιζέλια, όπως φασόλια, φάβα και φακές
• Ξηροί καρποί και φυστικοβούτυρο
• Ποτά όπως κακάο, μπίρα και αναψυκτικά τύπου κόλα

Ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα για τη δέσμευση του φωσφόρου το οποίο μπορείτε να παίρνετε μαζί με τα γεύματά σας και τα σνακ. Αυτά λαμβάνονται για τη μείωση της ποσότητας του φωσφόρου που απορροφάται από τα τρόφιμα που καταναλώνετε. Τα φάρμακα που δεσμεύουν το φώσφορο λαμβάνονται με το φαγητό και λειτουργούν ως παγίδες για το φώσφορο στο στομάχι πριν να μπορέσει να κυκλοφορήσει στο αίμα. Για να λειτουργήσουν σωστά, τα φάρμακα που δεσμεύουν το φώσφορο, πρέπει να λαμβάνονται αμέσως πριν από κάθε γεύμα ή σνακ.

Ο διατροφολόγος σας μπορεί να σας βοηθήσει να αντιστοιχίσετε τα συνταγογραφούμενα φάρμακα για τη δέσμευση του φωσφόρου με το πρόγραμμα διατροφής σας.

Τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα εξισορροπούνται χρησιμοποιώντας φάρμακα που ελέγχουν την ποσότητα του ασβεστίου που λαμβάνεται από τα τρόφιμα.

Παίρνετε μόνο συμπληρώματα ή φάρμακα που συνιστά ο γιατρός σας ή ο διατροφολόγος σας.

Διάβασε επίσης: Πίνακας τροφών και η περιεκτικότητα τους σε Φώσφορο

Υγρά

• Υγρά είναι οποιαδήποτε τρόφιμα που είναι σε υγρή μορφή, μεταξύ των οποίων το παγωτό, το γιαούρτι και τα παγάκια.

• Υγρά περιέχονται επίσης και σε φαγητά όπως μαγειρεμένα ζυμαρικά και ρύζι, συστατικά σαλάτας, σούπες και φρούτα.

Αν τα επίπεδα των υγρών σας είναι πολύ χαμηλά, η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει χαμηλή αρτηριακή πίεση.

Για άτομα με φίστουλα, η χαμηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να προκαλέσει τη διακοπή ροής αίματος στη φίστουλα.

Αν τα επίπεδα υγρών αυξηθούν υπερβολικά, η αρτηριακή σας πίεση μπορεί να αυξηθεί προκαλώντας συσσώρευση υγρού στους πνεύμονές σας και αναπνευστικά προβλήματα.

Η σωστή διαχείριση των επιπέδων των υγρών βοηθά στη διατήρηση υγιούς αρτηριακής πίεσης και της αποφυγής θρόμβων στη φίστουλα.

Η ομάδα ιατρικής φροντίδας θα σας ενημερώσει εάν πρέπει να περιορίσετε τα υγρά και πόσα υγρά μπορείτε να προσλαμβάνετε καθημερινά.

ΠΗΓΗ: Kidney Health Australia