ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΤΟΝΑΪΚΗΣ ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ (Peritoneal Equilibration Test)

Η δοκιμασία εξισορρόπησης της περιτοναϊκής μεμβράνης διατυπώθηκε και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά από τους Twardowski et al. Είναι μία μέθοδος αξιολόγησης του περιτοναίου όσον αφορά τη μεταφορά διαλυτών ουσιών και υγρών σε ασθενείς υπό περιτοναϊκή κάθαρση. Η μεταφορά διαλυμένων ουσιών εκτιμάται από το ρυθμό εξισορρόπησης των επίπεδων τους στο αίμα και στο περιτοναϊκό διάλυμα. Σκοπός είναι η ανάδειξη στην κλινική πράξη ενός δείκτη που θα εκφράζει τις χαρακτηριστικές μεταφορικές ιδιότητες της περιτοναϊκής μεμβράνης.

Καραφέρη Ασημίνα
τ. Προϊσταμένη Μονάδας Περιτοναϊκής Κάθαρσης, Π.Π.Γ.Ν. «Αττικόν»

Κύρογλου Ευτυχία
ΜΒΑ, Ειδική Νοσηλεύτρια Παθολογίας, Γ.Π.Ν. Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου»

Ο τύπος της μεμβράνης καθορίζει την επάρκεια κάθαρσης, την υπερδιήθηση και συμβάλλει στην επιλογή θεραπευτικού σχήματος. Η περιτοναϊκή μεταφορά αξιολογείται με βάση το λόγο εξισορρόπησης συγκεκριμένης διαλυτής ουσίας μεταξύ διαλύματος (D) και πλάσματος (P) σε συγκεκριμένο χρόνο (D/P). Ο λόγος D/P μπορεί να αφορά: οποιαδήποτε διαλυτή ουσία που μεταφέρεται από το τριχοειδικό αίμα στο διάλυμα, π.χ. κρεατινίνη, ουρία, ηλεκτρολύτες. Το ποσοστό απορρόφησης της γλυκόζης υπολογίζεται από το λόγο γλυκόζης του περιτοναϊκού διαλύματος (D) σε συγκεκριμένο χρόνο (t) προς τα αρχικά επίπεδα (τιμή) της γλυκόζης (Do), (D/Do) (προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά της περιτοναϊκής μεμβράνης / προσδιορίζει εάν υπάρχει ανεπαρκής κάθαρση / προσδιορίζει εάν οι επαναλαμβανόμενες περιτονίτιδες έχουν σχέση με την διαπερατότητα της μεμβράνης / αξιολογεί το
ανεπαρκές υπερδιήθημα).

Εφαρμογή P.E.T.
/ Αρχικό τεστ στις 4 – 8 εβδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας/ Επανάληψη κάθε 6 μήνες ή και νωρίτερα μετά από επεισόδιο περιτονίτιδας/ Επανέλεγχος στο μεσοδιάστημα λόγο κλινικής ένδειξης (μειωμένη υπερδιήθηση ή κάθαρση).

Αντένδειξη για την εφαρμογή του P.E.T. αποτελεί:
/ Λοίμωξη από περιτονίτιδα/ Αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση/ Δυσλειτουργία του καθετήρα/ Μετά από χρήση icodextrin/ Αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Τυποποιημένη είναι η διαδικασία στα εξής:
/ Ο χρόνος παραμονής του διαλύματος πριν την εφαρμογή του PET/ Η περιεκτικότητα του διαλύματος σε γλυκόζη
/ Ο όγκος του διαλύματος της εισροής/ Η θέση του ασθενή και ο χρόνος της εισροής/ Δειγματοληπτική μέθοδος
/ Εργαστηριακές εξετάσεις

Πρακτική εφαρμογή P.E.T. TEST
Ενημέρωση του ασθενή πριν την εξέταση. Το βράδυ πριν από τη διαδικασία εφαρμογής του P.E.T. TEST ο ασθενής θα κάνει μια αλλαγή ΣΦΠΚ. Το διάλυμα που θα χρησιμοποιήσει θα είναι με περιεκτικότητα σε γλυκόζη 1,5%, εκτός και αν η θεραπεία του γίνεται με ημιυπέρτονο και όχι με ισότονο, οπότε χρησιμοποιεί διάλυμα ημιυπέρτονο. Όταν ο ασθενής είναι σε (ADP) αυτοματοποιημένη περιτοναϊκή κάθαρση, θα διαμορφώσει το πρόγραμμά του έτσι ώστε να κάνει αλλαγή βραδυνή χειροκίνητη. Ο χρόνος παραμονής του διαλύματος πρέπει να είναι 8-12 ώρες.

P.E.T. TEST

Εισάγουμε νέο διάλυμα στην περιτοναϊκή κοιλότητα με ρυθμό 400ml/2 λεπτά. Ο ασθενής πρέπει να είναι ξαπλωμένος και να αλλάζει πλευρό κάθε 400ml, ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι θα ανακατευθούν πλήρως τα υγρά στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Όταν τελειώνει η εισαγωγή του υγρού, αρχίζει και ο χρόνος παραμονής. Εξάγουμε 200ml περιτοναϊκού υγρού από το οποίο παίρνουμε ένα δείγμα 10ml και το χαρακτηρίζουμε PET1 σε ώρα 0. Το υπόλοιπο υγρό το εισάγουμε πάλι στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Η λήψη δείγματος με ιδιαίτερη προσοχή. Το δεύτερο δείγμα λαμβάνεται κατά τον ίδιο τρόπο και με την ίδια τεχνική μετά από 2 ώρες. Συγχρόνως παίρνουμε και δείγμα αίματος για ανάλυση κρεατινίνης, ουρίας και γλυκόζης. Το ονομάζουμε PET2. Μετά από την παραμονή 4 ωρών εξάγουμε τα υγρά από την περιτοναϊκή κοιλότητα μέσα σε 20 λεπτά. Ο ασθενής πρέπει να βρίσκεται καθιστός ή όρθιος. Όταν ολοκληρωθεί η εξαγωγή των υγρών κινούμε το σάκο για να ανακατευθούν τα υγρά και παίρνουμε δείγμα 10ml και το ονομάζουμε PET3. Ζυγίζουμε και καταγράφουμε τον όγκο. Βάση του διαγράμματος, καταγράφουμε τα αποτελέσματα του P.E.T. TEST, τα οποία μας επιτρέπουν να ταξινομήσουμε τους ασθενείς, ανάλογα με το ρυθμό μεταφοράς των διαλυμμένων ουσιών. Η κρεατινίνη υπολογίζεται με τον λόγο D/P, ενώ η γλυκόζη με το λόγο D/Do.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΡΥΘΜΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΔΙΑΛΥΜΕΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ

HIGH TRANSPORTERS : Επιτυγχάνουν: / Γρήγορη & πλήρη εξισορρόπηση ουσιών μικρού ΜΒ / Γρήγορη διάχυση της γλυκόζης του διαλύματος προς το αίμα με αποτέλεσμα γρήγορη απώλεια της ικανότητας υπερδιήθησης / Μεγάλη απώλεια πρωτεϊνών στο διάλυμα & χαμηλότερα επίπεδα λευκωματίνης στον ορό.

LOW TRANSPORTERS: Λόγω της μικρής δραστικής περιτοναϊκής επιφάνειας & της χαμηλής διαπερατότητας μεμβράνης επιτυγχάνουν: / Βραδεία & μικρότερη εξισορρόπηση ουσιών μικρού ΜΒ / Η γλυκόζη δεν διαχέεται γρήγορα από το διάλυμα προς το αίμα, με αποτέλεσμα την ικανοποιητική υπερδιήθηση / Μικρότερη απώλεια πρωτεϊνών στο διάλυμα & υψηλότερα επίπεδα λευκωματίνης στον ορό.

HIGH AVERAGE & LOW AVERAGE: Ενδιάμεσες τιμές: / Λόγων εξισορρόπησης / Υπερδιήθησης / Πρωτεϊνικών απωλειών. Η ικανότητα μεταφοράς του περιτόναιου μεταβάλλεται με το χρόνο και αυτό εξαρτάται από την γλυκόζη, το όξινο pH, τις συχνές περιτονίτιδες. Με την πάροδο του χρόνου υπάρχουν μεταβολές από ταχείς σε βραδείς, και από βραδείς σε ταχείς μεταφορείς, γι αυτό κρίνεται απαραίτητη η εφαρμογή του P.E.T. κάθε 6 μήνες και αν αυτό δεν είναι εφικτό, οπωσδήποτε μία φορά ετησίως

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ

Το P.E.T. TEST βοηθάει στο να επιλέγεται η κατάλληλη θεραπεία για τους ασθενείς, ανάλογα με το τί είδους μεταφορείς είναι και να τους εξασφαλίζεται καλύτερη ποιότητα ζωής.

ΠΗΓΗ: DIALYSIS-LIVING