Εγκρίθηκε η πρώτη θεραπεία για μεταμοσχευμένους ασθενείς με λεμφοϋπερπλαστική νόσο

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) συνέστησε τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) για το Ebvallo (tabelecleucel)

Πρόκειται για φάρμακο που στοχεύει στη θεραπεία ενηλίκων και παιδιατρικών ασθενών που εμφανίζουν μια σοβαρή επιπλοκή μετά από μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων (SOT) ή μεταμόσχευση μυελού των οστών (μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων – HCT), η οποία ονομάζεται EBV+ PTLD.

Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες κακοήθειες που εμφανίζονται μετά από μεταμόσχευση. Είναι αποτέλεσμα της ανοσοκαταστολής που προκαλείται από τη φαρμακευτική αγωγή που απαιτείται για να μειωθεί η πιθανότητα απόρριψης του μεταμοσχευμένου οργάνου ή των κυττάρων και η πιο κοινή μορφή αυτής της κατάστασης σχετίζεται με τον ιό Epstein-Barr.

Το Ebvallo ενδείκνυται σε ασθενείς μετά από μεταμόσχευση και οι οποίοι έχουν λάβει τουλάχιστον μία προηγούμενη θεραπεία, όταν τα συμπτώματα της νόσου επανέρχονται μετά τη θεραπεία (υποτροπή) ή όταν η θεραπεία δεν αποδίδει (ανθεκτικότητα).

Υπάρχει σημαντική ανεκπλήρωτη ανάγκη για τους ασθενείς που αποτυγχάνουν στις θεραπείες πρώτης γραμμής, καθώς έχουν μόνο εβδομάδες έως λίγους μήνες επιβίωσης μετά την αποτυχία της θεραπείας και οι άλλες θεραπευτικές επιλογές είναι περιορισμένες. Στόχος των νέων θεραπειών είναι να επιτευχθεί η εξαφάνιση όλων των σημείων του καρκίνου μετά τη θεραπεία (πλήρης ύφεση) και να παραταθεί η συνολική επιβίωση, μειώνοντας έτσι τη θνησιμότητα των ασθενών με EBV+ PTLD που σχετίζεται με τη μεταμόσχευση.

Το Tabelecleucel, η δραστική ουσία του Ebvallo, στοχεύει και εξαλείφει τα μολυσμένα κύτταρα. Πρόκειται για ένα φάρμακο προηγμένης θεραπείας που αποτελείται από κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα λεγόμενα Τ-κύτταρα, τα οποία έχουν ληφθεί από δότη (αλλογενή).

Τα Τ-κύτταρα αναμειγνύονται πρώτα με έναν άλλο τύπο λευκών αιμοσφαιρίων του ανοσοποιητικού συστήματος (Β-κύτταρα) από τον ίδιο δότη που έχουν μολυνθεί με τον ιό Epstein-Barr, έτσι ώστε τα Τ-κύτταρα να μάθουν να αναγνωρίζουν τα μολυσμένα Β-κύτταρα. Τα Τ-κύτταρα στη συνέχεια αναπτύσσονται για να αυξηθεί ο αριθμός τους.

Όταν το φάρμακο χορηγείται στον ασθενή, τα Τ-κύτταρα αναμένεται να επιτεθούν και να σκοτώσουν τα μολυσμένα Β-κύτταρα του ίδιου του ασθενούς, συμβάλλοντας έτσι στον έλεγχο των καρκίνων που σχετίζονται με τον ιό.

Το Ebvallo υποστηρίχθηκε μέσω του προγράμματος PRIority MEdicines (PRIME) του EMA, το οποίο παρέχει έγκαιρη και ενισχυμένη επιστημονική και κανονιστική υποστήριξη σε φάρμακα που έχουν ιδιαίτερο δυναμικό για την αντιμετώπιση ανεκπλήρωτων ιατρικών αναγκών των ασθενών.

Η σύσταση του EMA βασίζεται στα αποτελέσματα μιας συνεχιζόμενης πολυκεντρικής, φάσης 3, κλινικής δοκιμής μονού σκέλους. Η μελέτη διερεύνησε την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του tabelecleucel σε 43 ασθενείς με υποτροπιάζουσα/ανθεκτική EBV+ PTLD που είχαν λάβει τουλάχιστον μία προηγούμενη θεραπεία.

Περίπου τα μισά από τα άτομα που έλαβαν θεραπεία πέτυχαν μερική ή πλήρη ύφεση. Ένας σημαντικός αριθμός ασθενών που συμμετείχαν στη μελέτη ανταποκρίθηκε στη θεραπεία με ανθεκτική ανταπόκριση έξι μηνών ή περισσότερο χωρίς σημεία ή συμπτώματα της νόσου μετά τη θεραπεία.

Οι πιο συχνές παρενέργειες είναι ο πυρετός, η διάρροια, η κόπωση, το αίσθημα αδιαθεσίας, τα χαμηλά επίπεδα ερυθρών αιμοσφαιρίων, η μειωμένη όρεξη και τα χαμηλά επίπεδα νατρίου στο αίμα.

Στη συνολική αξιολόγηση των διαθέσιμων δεδομένων, η Επιτροπή Προηγμένων Θεραπειών (CAT), η επιτροπή εμπειρογνωμόνων του EMA για τα φάρμακα που βασίζονται σε κύτταρα και γονίδια, διαπίστωσε ότι τα οφέλη του Ebvallo υπερτερούν των κινδύνων σε ασθενείς με EBV+ PTLD.

Η CHMP, η επιτροπή φαρμάκων για τον άνθρωπο του EMA, συμφώνησε με την αξιολόγηση και τη θετική γνώμη της CAT και συνέστησε την έγκριση του εν λόγω φαρμάκου υπό εξαιρετικές συνθήκες.

Η άδεια κυκλοφορίας υπό εξαιρετικές συνθήκες επιτρέπει την πρόσβαση των ασθενών σε φάρμακα που δεν μπορούν να εγκριθούν με τη συνήθη οδό χορήγησης άδειας κυκλοφορίας, καθώς δεν μπορούν να αποκτηθούν πλήρη δεδομένα υπό κανονικές συνθήκες χρήσης. Μερικές φορές αυτό οφείλεται στον μικρό αριθμό ασθενών με τη νόσο.

Σε άλλες περιπτώσεις, η συλλογή πλήρων πληροφοριών σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του φαρμάκου δεν είναι δυνατή ή θα ήταν ανήθικη. Τα εν λόγω φάρμακα υπόκεινται σε ειδικές υποχρεώσεις και παρακολούθηση μετά την έγκριση.

Η CHMP ζήτησε από τον αιτούντα να υποβάλει στοιχεία για τον περαιτέρω χαρακτηρισμό της μακροπρόθεσμης αποτελεσματικότητας και ασφάλειας των ασθενών που συμμετείχαν στις κλινικές δοκιμές και να διεξαγάγει μελέτη παρατήρησης της ασφάλειας μετά την έγκριση σε ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με το φάρμακο στην Ευρώπη. Το πρωτόκολλο πρέπει να υποβληθεί εντός τριών μηνών από την άδεια κυκλοφορίας.

Η γνώμη που εγκρίθηκε από την CHMP αποτελεί ένα ενδιάμεσο βήμα στην πορεία του Ebvallo προς την πρόσβαση των ασθενών. Η γνώμη της CHMP θα αποσταλεί τώρα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την έκδοση απόφασης σχετικά με την άδεια κυκλοφορίας σε ολόκληρη την ΕΕ.

Μετά τη χορήγηση της άδειας κυκλοφορίας, οι αποφάσεις σχετικά με την τιμή και την αποζημίωση θα λαμβάνονται σε επίπεδο κάθε κράτους μέλους, λαμβάνοντας υπόψη τον δυνητικό ρόλο/χρήση του φαρμάκου αυτού στο πλαίσιο του εθνικού συστήματος υγείας της εν λόγω χώρας.

ΠΗΓΗ: ema.europa.eu