Φώσφορος – Κόβοντας τον γόρδιο δεσμό

Χαρακτηριστικό τόσο των ασθενών υπό αιμοκάθαρση, αλλά όσο και αυτών που υπόκεινται σε περιτοναϊκή κάθαρση, είναι η απώλεια πρωτεϊνών από την μέθοδο. Κατά συνέπεια οι διατροφικές συστάσεις συγκλίνουν σε ημερήσια λήψη πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας τόσο για να καλυφθεί η απώλεια των πρωτεϊνών, αλλά όσο και για να συντηρηθεί ο μυϊκός ιστός του ασθενή.

Όμως σε αυτές τις τροφές περιέχεται ο φώσφορος ο οποίος και δεν μπορεί να απομακρυνθεί ευκολά από την κάθαρση, εκτοξεύοντας έτσι τις τιμές του στις αιματολογικές εξετάσεις.

Είναι πολύ πιθανόν ο ασθενής να βρεθεί στο δίλημμα ‘’μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα’’. Έτσι λοιπόν από διατροφικής πλευράς παραθέτουμε κάποιες εναλλακτικές που αποτελούν την λύση στο πρόβλημα.

ΦΑΚΕΣ/ΟΣΠΡΙΑ

Τα όσπρια και οι φακές είναι γνωστό ότι αποτελούν μια καλή πηγή πρωτεϊνών, σχεδόν ισάξιες με αυτές του κρέατος. Ο αμέσως επόμενος αντίλογος είναι ότι τα όσπρια και οι φακές είναι πλούσιες σε φώσφορο το οποίο και ισχύει.

Η μόνη διαφορά είναι ότι ο φώσφορος των οσπρίων είναι ενωμένος με μια ένωση που ονομάζεται φυτικό οξυ, το οποίο ο άνθρωπος ως σαρκοφάγο δεν έχει ένζυμα για να το διασπάσει και να το απορροφήσει εξ ολοκλήρου. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι η απορρόφηση μόνο του 30% του φωσφόρου των οσπρίων.

Σαν υποσημείωση εδώ θα ήθελα να θυμίσω ότι ο συνδυασμός οσπρίων με τροφές που περιέχουν βιταμίνη c είναι δυνατό να αυξήσει το ποσοστό της απορρόφησης του φωσφόρου. Άρα λοιπόν δεν συνδυάζουμε όσπρια με πορτοκάλι, λεμόνι, μανταρίνια ή πράσινή πιπεριά.

ΚΙΝΟΑ

Όσο καλά και αν είναι τα όσπρια σε θέμα πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας έχουν ένα μικρό ελαττώμα. Είναι σχετικά υψηλά σε κάλιο και αν και πέπτονται με αργό ρυθμό και αποδίδουν επίσης το κάλιο με μικρό ρυθμό στο αίμα, πάραυτα μια ομάδα ασθενών συνεχίζει να εχει παρενέργειες από αυτό.

Μια καλή εναλλακτική για αυτή την περίπτωση αποτελεί η κινόα με μόλις 270 mgr σε κάλιο ανά μερίδα. Αποτελεί υπερτροφή, καθώς αν και ζυμαρικό, είναι πολύ πλούσια σε πρωτεΐνες, μαγειρεύεται εύκολα και συνδυάζεται ευχάριστα με dressing από μουστάρδα, μέλι και βάλσαμικο ξύδι ή οποιοδήποτε άλλο συνοδευτικό.

ΜΕΓΑΛΑ ΨΑΡΙΑ

Και πάλι εδώ με το που βλέπουμε την λέξη ψάρι το μυαλό μας το συνδέει αυτόματα με τον φώσφορο, το οποίο είναι και σωστό και λάθος ταυτόχρονα.

Στην φύση λοιπόν ισχύει ο κανόνας ότι όσο ανεβαίνουμε κλίμακα καταναλωτή, τόσο και μειώνεται η βιοδιαθεσιμότητα των ιχνοστοιχείων. Επί του προκειμένου λοιπόν, στην θάλασσα η σαρδέλα και η αθερίνα ως μικρά ψάρια είναι όντως πλούσια σε φωσφόρο και στόχος πολλών μεγαλυτέρων.Τα κυνηγάει η ζαργάνα, που την κυνηγάει το λαβράκι, που το κυνηγάει το μαγιάτικο, που το κυνηγάει ο ξιφίας.

Συνεπώς όσο πάμε προς τους ανώτερους θηρευτές, τόσο η περιεκτικότητα του φωσφόρου στο τρόφιμο πέφτει, αποτελώντας μια πολύ καλή λύση για τον αιμοκαθαιρόμενο/περιτοναϊκό ασθενη.

ΑΣΠΡΑΔΙΑ ΑΥΓΩΝ

‘Ενας εύκολος και γενικός κανόνας είναι πως τα ζωικά τρόφιμα λεύκης πρωτεΐνης (κοτόπουλο, λαγός, Φασιανός κτλ), είναι και χαμηλά σε φώσφορο, το οποίο ισχύει.

Για να υπάρχει όμως μια ισορροπία και να μην υπερβαίνεται το ημερήσιο όριο του φωσφόρου θα πρέπει αυτά τα τρόφιμα να καταναλώνονται σε συγκεκριμένη ποσότητα. Πρακτικά όμως δεν πιστεύω ότι η πλειονότητα των ασθενών τρώει με την βοήθεια μιας ζυγαριάς.

Η λύση λοιπόν στο συγκεκριμένο δίλημμα ακούει στο όνομα μετρήσιμη πηγή πρωτεΐνης και τίποτα δεν είναι καλύτερο γι αυτή την περίπτωση από τα ασπράδια των αυγών. Περιέχουν μολις 7mgr φωσφόρου ανα τεμάχιο (1% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης), ενώ από την άλλη ένα ασπράδι αυγού έχει 3,5 γραμμάρια πρωτεΐνης.

Μαγειρεύονται γρηγορά με την μορφή μιας νοστιμότατης ομελέτας, ενώ για τους πιο υπομονετικούς μπορούν να φτιάξουν μια ωραιότατη τούρτα  Pavlova..είναι εξαιρετικά φθηνά και αποτελούν ιδανική λύση για τον αιμοκαθαιρόμενο ασθενή.

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΠΟΓΑΛΑΚΤΟΣ

Απόβλητο της τυροκομικής διαδικασίας είναι το τυρόγαλο το οποίο και είναι πλούσιο σε πρωτεΐνη και σχεδόν μηδαμινό σε φώσφορο

Το τυρόγαλο λοιπόν αποτελεί την βάση για τυριά όπως το ανθότυρο και η μυζήθρα σε ποσοστό 60% περίπου. Παρόλα αυτά η σύγχρονη βιομηχανία τροφίμων χρησιμοποιεί κατά κόρον συντηρητικά φωσφόρου, και μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις αυτό δεν αναγράφεται καν στην ετικέτα του τροφίμου

Το πρόβλημα με τα εν λόγω είναι πως ο φώσφορος που περιέχουν εχει 100% βιοδιαθεσιμότητα, βαραίνοντας επιπλέον την υγεία του ασθενή. Εν κατακλείδι λοιπόν τα προϊόντα του απογάλακτος αποτελούν μια καλή λύση Υψηλής πρωτεΐνης και χαμηλού φωσφόρου αρκει βέβαια κάποιος να έχει τα μέσα και κυρίως τον χρόνο για να τα φτιάξει μόνος του.

ΠΗΓΗ: alphanutrition