Πόλεμος στην Ουκρανία: Tο τίμημα της επιβίωσης των αιμοκαθαιρόμενων

Στις 24 Φεβρουαρίου οι Ουκρανοί έμαθαν τι σημαίνει να είναι τα θύματα μιας πλήρους έκτασης στρατιωτικής εισβολής. Οι πρόσφυγες που καταφεραν να φύγουν απ’ την χώρα, έμαθαν πως είναι να μην ξέρεις αν θα ξαναδείς τους αγαπημένους σου. Οι γυναίκες έμαθαν πως είναι να πρέπει να επιλέξεις μεταξύ της μητρότητας και της πατρίδας σου. Οι πολίτες των μεγάλων πόλεων της Ουκρανίας έμαθαν πως να πακετάρουν τα βασικά υπάρχοντά τους την ώρα που οι σειρήνες ηχούσαν.

Natalia Stepanova, State Institution “Institute of Nephrology of the National Academy of Medical Science of Ukraine”, National Academy of Medical Science of Ukraine, Kyiv, Ukraine

Ο πόλεμος βρήκε τους πολίτες της Ουκρανίας απροετοίμαστους. Παρόλο που υπήρχαν προειδοποιήσεις, κανένας δεν μπορούσε πραγματικά να φανταστεί τις παρούσες εχθροπραξίες και την δραματική τους εξέλιξη στη χώρα μας. Είναι τρομακτικό να σκέφτεσαι πόσες Ρωσίδες μητέρες δεν θα ξαναδούν ποτέ τα παιδιά τους.

Πάνω από 150.000 άτομα εγκατέλειψαν την Ουκρανία τις 3 πρώτες μέρες του πολέμου. Τη στιγμή συγγραφής αυτού του άρθρου αυτό το νούμερο έχει προσεγγίσει τα 2 εκατομμύρια. Πάνω από 1000 πολίτες έχουν ήδη πεθάνει ή τραυματιστεί, μεταξύ των οποίων και πολλά παιδιά. ⁽¹⁾

Πολλές μεγάλες πόλεις όπως το Χάρκοβο, η Βολνοβάνκα, η Μαριούπολη, η Χερσώνα, το Ζυθομίρ, το Ιρπιν και η Μπούχα έχουν σχεδόν καταστραφεί και το υγειονομικό τους δίκτυο έχει διαταραχθεί. Οι συνέπειες του πολέμου είναι καταστροφικές για τους πολίτες αλλά και για το σύστημα υγείας της Ουκρανίας. Αυτή τη στιγμή οι Ουκρανοί έχουν ελάχιστες προμήθειες φαρμάκων, τροφίμων και προμηθειών γενικά και πολλές βασικές ανάγκες που αφορούν την υγεία δεν καλύπτονται.

Παρόλα αυτά, ένα πράγμα το οποίο πρέπει να τονιστεί είναι η ενότητα των Ουκρανών. Λίγα έθνη έχουν ζήσει την ενότητα και την συμπάθεια στο βαθμό που οι Ουκρανοί το ζουν τώρα. Ελπίζουμε ότι αυτό θα συμβάλλει στην υποστήριξη των άρρωστων και ευάλωτων ασθενών. Πράγματι, κάθε πολίτης ζητείται να βοηθήσει γιατρούς, πολίτες και στρατιώτες με όποιο τρόπο μπορεί. Οι όμορες χώρες δέχονται τους πρόσφυγες στα Ουκρανικά σύνορα. Εθελοντές μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια απ’ όλη την Ευρώπη.

Οι Ουκρανοί που δεν μπορούν να επιστρέψουν σπίτι, κάνουν συνεχώς δωρεές στους συμπολίτες τους που βρίσκονται στην Ουκρανία. Ακόμα και οι άστεγοι της Ουκρανίας συνεισφέρουν.⁽²⁾

Αυτό που έρχεται είναι τρομακτικό : είμαστε στο χείλος μιας ανθρωπιστικής καταστροφής. Καθώς τα ιδρύματα και τα νοσοκομεία απειλούνται από πολεμικές επιχειρήσεις, κάποια νοσοκομεία και παιδικοί σταθμοί έχουν μεταφερθεί στα υπόγεια και στα καταφύγια.

Όμως δυστυχώς το ίδιο δεν μπορεί να γίνει για τις μονάδες αιμοκάθαρσης, καθώς αυτές έχουν πολύπλοκες τεχνικές ανάγκες και αυτό δημιουργεί επιπρόσθετα προβλήματα. Σε συνθήκες στρατιωτικού νόμου, συνεχών βομβαρδισμών, απαγόρευσης κυκλοφορίας και περιορισμένους πόρους υγείας, οι αιμοκαθαιρόμενοι ασθενείς είναι ένας απ’ τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς.

Από την 1^η Ιανουαρίου 2021, 11.181 ασθενείς (286/εκατομμύριο) έχουν λάβει θεραπεία για τη νεφρική ανεπάρκεια στην Ουκρανία, εκ των οποίων 6.017 σε αιμοκάθαρση, 2.700 σε αιμοδιαδιήθηση , 931 σε περιτοναϊκή κάθαρση και 1533 σε μεταμόσχευση.⁽³⁾

Πρέπει να αναφερθεί ότι σε εφαρμογή της αναμόρφωσης του συστήματος υγείας, ο αριθμός των αιμοκαθαιρόμενων και των μεταμοσχευμένων αυξήθηκε σημαντικά το προηγούμενο έτος (2021-2022). Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, δημιουργήθηκε το μητρώο μεταμοσχευμένων ασθενών και έγιναν περισσότερες από 300 μεταμοσχεύσεις από νεκρούς δότες. Πριν τον πόλεμο όλοι οι ασθενείς με τελικού σταδίου νεφρική νόσο, είχαν την δυνατότητα να επιλέξουν την τυπική θεραπεία υποκατάστασης της νεφρικής ανεπάρκειας αλλά και το κέντρο αιμοκάθαρσης.

Τώρα η κατάσταση αυτή έχει αλλάξει καταστροφικά. Το κύριο πρόβλημα σήμερα είναι η δυσκολία στη μεταφορά των αναλώσιμων για την αιμοκάθαρση, καθώς και η έλλειψη δυνατότητας μετακίνησης των ασθενών αλλά και του ιατρικού προσωπικού να φτάσουν στο κέντρο αιμοκάθαρσης λόγω των βομβαρδισμών αλλά και των εχθροπραξιών στο έδαφος. Η έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής λόγω του πολέμου έχει στερήσει στους αιμοκαθαιρόμενους και στους μεταμοσχευμένους ασθενείς μας την απαραίτητη ιατρική και φαρμακευτική υποστήριξη. Δεκάδες ασθενών δεν μπορούν να φτάσουν στα κέντρα αιμοκάθαρσης στην ώρα τους και δεν έχουν λάβει θεραπεία για πάνω από μία βδομάδα.

Παρόλα αυτά όλη η νεφρολογική κοινότητα της Ουκρανίας στέκεται ενωμένη. Οι νεφρολόγοι μας και οι νοσηλευτές μας ρισκάρουν τις ζωές τους κάνοντας ότι μπορούν για να παρέχουν την απαραίτητη φροντίδα στους ασθενείς που την χρειάζονται.

Πρώτα δημιουργήσαμε μία κοινή βάση δεδομένων με τα διαθέσιμα κέντρα αιμοκάθαρσης ανά την Ουκρανία καθώς και αυτών που βρίσκονται σε διαδρόμους μετακίνησης ασθενών, η οποία ανανεώνεται διαρκώς. Κάθε ασθενής θα πρέπει να μπορεί να κάνει αιμοκάθαρση κατά μήκος της διαδρομής εκκένωσης.

Δυστυχώς  λόγω της έλλειψης συμφωνίας για την δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων αλλά και της πραγματικότητας του πολέμου, κανένας απ’ τους πολίτες δεν έχει προτεραιότητα στην εκκένωση και αυτό συμπεριλαμβάνει και τους ασθενείς με χρονιά νεφρική νόσο.

Δεύτερον, έχουμε αναπτύξει συμβουλές για την οργάνωση της θεραπείας των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών. Οι συμβουλές αυτές δεν είναι τίποτε περισσότερο από οδηγίες για αιμοκάθαρση σε ακραίες συνθήκες (συνεργασία με τοπικές στρατιωτικές αρχές, απολύμανση μηχανημάτων αιμοκάθαρσης σε συνθήκες έλλειψης νερού αλλά και χρόνου, επείγουσα διακοπή αιμοκάθαρσης σε συνθήκες αναγγελίας βομβαρδισμού αλλά και επιλογές μεταξύ άλλων για την απομόνωση ασθενών θετικών σε Covid-19).

Σ’ αυτές τις δύσκολες μέρες, έχουμε λάβει ένα τεράστιο αριθμό από προσφορές διάφορων χωρών για τη θεραπεία και υποστήριξη των ασθενών μας σε αιμοκάθαρση και ευτυχώς πολλοί απ’ αυτούς είναι τώρα ασφαλείς και μπορούν να συνεχίσουν την θεραπεία τους σε χώρες όπως η Πολωνία, η Γερμανία, η Ιταλία αλλά και άλλες. Η Ουκρανία είναι ευγνώμων για την υποστήριξη αυτή και εγώ προσωπικά θα ήθελα να ευχαριστήσω τις οργανώσεις για την διευκόλυνση και την συντόμευση της διέλευσης των συνόρων στην Πολωνία των ασθενών που χρειάζονται αιμοκάθαρση.

Οι προσευχές μας είναι με τις μητέρες που περιμένουν τους γιούς τους στα σύνορα. Στεκόμαστε ενωμένοι. Είμαστε μαζί με τους ασθενείς μας.

ΠΗΓΗ: Journal of Nephrology

Βιβλιογραφία

1. Karlovskii D (2022) Ukrayinska pravda web. https://www.pravda.com.ua/rus/news/2022/02/27/7326619/. Accesed 27 Feb 2022
2. 24 Channel News (2022).https://24tv.ua/ru/vojne-okkupantompomogajut-dazhe-bezdomnye_n1881557.Accessed 27 Feb 2022
3. Kolesnyk M, Driianska V, Liksunova L, Stepanova N, Dudar I, Bagdasarova I, Korol L, Velychko M, Nepomnyashchy V, Kozliuk N (2021) State Institution ‘Institute of Nephrology of the National Academy of Medical Sciences of Ukraine’: 20 years afterward. Ukr J Nephr Dial 4(72):3–9. https://doi.org/10.31450/ukrjnd. 4(72).2021.01