Επιστολή στον Υπουργό Επικρατείας κ. Γεραπετρίτη, για το μεταμοσχευτικό πρόγραμμα από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Νεφροπαθών

Αθήνα, 19 Δεκεμβρίου 2019

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Με την παρούσα επιστολή, θα θέλαμε να σας καταθέσουμε τις επισημάνσεις μας όσον αφορά τη άσχημη κατάσταση που βρίσκεται η μεταμοσχευτική διαδικασία στη χώρα μας αλλά και τις προτάσεις μας για την αντιστροφή της. Στόχος μας, η στήριξη σας στην προσπάθεια μας να ενεργοποιήσουμε τους εμπλεκόμενους φορείς ώστε να ανταστρέψουμε αυτή τη τόσο άσχημη πραγματικότητα με μεγάλο κόστος στην ελληνική κοινωνία.

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΗΜΕΡΑ

1. Η προσφορά οργάνων

• Οι μεταμοσχεύσεις στην Ελλάδα βρίσκονται σε στασιμότητα εδώ και 25 χρόνια με την ίδρυση της τότε Υπηρεσίας Συντονισμού και Ελέγχου των Μεταμοσχεύσεων. Η ίδρυση του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων με το Ν.2737/1999 «Μεταμοσχεύσεις ανθρωπίνων ιστών και οργάνων και άλλες διατάξεις» δυστυχώς δεν άλλαξε την κατάσταση.
• Η κύρια παράμετρος που χαρακτηρίζει την προσφορά μοσχευμάτων και τις μεταμοσχεύσεις είναι ο αριθμός των αξιοποιηθέντων δοτών ανά εκατομμύριο πληθυσμού (αεπ) με καλύτερη χώρα παγκοσμίως την Ισπανία (με 35 δότες αεπ), δεύτερη την Πορτογαλία (με 31 αεπ) και τρίτη πλέον την Κροατία (με 29 δότες αεπ). Η χώρα μας δεν ξεπέρασε ποτέ τους 10 δότες αεπ Και αυτό σε ευθεία αντίθεση με τον πολύ μεγάλο αριθμό τροχαίων ατυχημάτων.
• Άμεση συνέπεια της χαμηλής προσφοράς δοτών είναι ο χαμηλός αριθμός μεταμοσχεύσεων που συνολικά είναι και πάλι από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη.
• Η οικονομική επίπτωση του χαμηλού αριθμού μεταμοσχεύσεων είναι της τάξης των εκατοντάδων εκατομμυρίων €, κυρίως λόγω της εξαιρετικά δαπανηρής θεραπείας αιμοδιάλυσης για τους ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου.

2. Η ποιότητα των μεταμοσχεύσεων

• Μοριοποιημένη εθνική λίστα αναμονής και επιλογής ισχύει μόνο για τις μεταμοσχεύσεις νεφρού. Για τα υπόλοιπα όργανα η κρίση επιλογής επαφίεται στο ίδιο το Πρόγραμμα.
• Δεν υπάρχει συστηματική καταγραφή μητρώου παρακολούθησης μεταμοσχευμένων στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων σε σχέση με την επιβίωση στον 1ο, 5ο, 10ο κοκ χρόνο μετά τη μεταμόσχευση. Το γεγονός αυτό δεν επιτρέπει τον έλεγχο ασφάλειας των μεταμοσχεύσεων στη χώρα, ιδιαίτερα της μακροχρόνιας επιβίωσης που είναι και ο κύριος στόχος πλέον στις μεταμοσχεύσεις.

ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ

Πάνω από όλα, η υιοθέτηση του γνωστού επιτυχημένου οργανωτικού μοντέλου της Ισπανίας στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων.
Το τι πρέπει να γίνει ώστε να αλλάξει αυτή η άσχημη κατάσταση είναι πλέον γνωστό σε όσους ασχολούνται με τις μεταμοσχεύσεις. Και αυτό γιατί υπάρχουν τα πετυχημένα μοντέλα της Ισπανίας αλλά ιδιαίτερα της Πορτογαλίας η οποία έχει τα ίδια γεωγραφικά, οικονομικά και κοινωνικά μεγέθη με την Ελλάδα αλλά και παρόμοια ιδιοσυγκρασία λαού. Εδώ και μια δεκαετία μάλιστα, η Κροατία προβάλλεται ως η νέα ιστορία επιτυχίας που εφαρμόζει επιτυχημένα το Ισπανικό μοντέλο και είναι πλέον τρίτη στον κόσμο στην προσφορά οργάνων. Αυτό που απαιτείται λοιπόν είναι η πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα να υλοποιηθεί αυτό το μοντέλο:

1. Για την αύξηση της προσφοράς οργάνων
   • Ενίσχυση του δικτύου Τοπικών Συντονιστών με θεσμοθετημένα καθορισμένες υποχρεώσεις και αρμοδιότητες σε κάθε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας που θα χειρίζονται το δότη σε όλα τα στάδια. Οι Τοπικοί Συντονιστές πρέπει να έχουν μισθό που να συνδυάζει μισθό για την πάγια εργασία παρακολούθησης των εν δυνάμει δοτών και μισθό συνδεδεμένο με την παροχή αξιοποιηθέντων δοτών.
   • Η εκπαίδευση των Τοπικών Συντονιστών να πραγματοποιείται στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων με σαφή ενίσχυση του εκπαιδευτικού έργου του Οργανισμού.
   • Πρόσληψη του αναγκαίου προσωπικού στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων και ώστε να διασφαλισθεί η εύρυθμη λειτουργία του και η παρέμβαση του στην τοπική κοινωνία. Αναδιοργάνωση του τρόπου διοίκησης του Οργανισμού με ολιγομελές ΔΣ και Γενικό Διευθυντή.
   • Πρωτόκολλο εισαγωγής ασθενών με κρανιο-εγκεφαλικές κακώσεις από τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
   • Δημόσια καμπάνια για τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις γενικότερα.
   • Δημόσια αναγνώριση των δοτών (δημοσία δαπάνη κηδεία, κ.τ.λ.) και πρόβλεψη ψυχολογικής στήριξης των οικογενειών τους.
   • Δημόσια αναγνώριση του ρόλου των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας και των Τοπικών Συντονιστών στην προσφορά οργάνων.
   • Σύσταση ολιγομελούς «Τμήματος Μεταμοσχεύσεων και Δωρεάς Οργάνων» στο Υπουργείο Υγείας για έλεγχο των πάντων.
2. Για τη βελτίωση της ασφάλειας των μεταμοσχεύσεων
   • Εφαρμογή του νόμου για την ετήσια αναφορά πορείας των μεταμοσχευμένων ασθενών από τις Μονάδες Μεταμοσχεύσεων στον Εθνικό Οργανισμό
   • Μεταμοσχεύσεων με μόνιμο Μητρώου Μεταμοσχευμένων, δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων επιβίωσης κάθε Μονάδας Μεταμόσχευσης και αυστηρός έλεγχος από το Υπουργείο Υγείας.
   • Μοριοποιημένο σύστημα επιλογής ασθενών στη λίστα από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων για κάθε όργανο.
   • Ενίσχυση των Μεταμοσχευτικών Κέντρων που παρέχουν χειρουργική και κλινική κάλυψη αλλά και ετήσια αξιολόγησή τους με βάση τα ορθά στατιστικά τους στοιχεία σε σχέση πάντα με τη βιωσημότητα των μεταμοσχευμένων ασθενών τους.
   • Εξέταση αιτήματος για ένταξη του ελληνικού μεταμοσχευτικού προγράμματος στο μη κερδοσκοπικό οργανισμό EUROTRANSPLANT.

1. Πανελλήνια Ομοσπονδία Νεφροπαθών
2. Σωματείο Ηπατομεταμοσχευθέντων Ελλάδος «ΗΠΑΡxω»
3. Πανελλήνιο Σύλλογο Μεταμοσχευμένων Καρδιάς-Πνεύμονα «Συνεχίζω»