Μεταμόσχευση νεφρού, ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην ιστορίας της ιατρικής!

Η πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση νεφρού πραγματοποιήθηκε στη Βοστώνη στις 23 Δεκεμβρίου 1954 μεταξύ των πανομοιότυπων δίδυμων Herrick στο νοσοκομείο Peter Bent Brigham (αργότερα Brigham and Women’s Hospital) από μια ομάδα χειρουργών με επικεφαλής τον Dr. Murray. Ο λήπτης έζησε οκτώ χρόνια μετά τη μεταμόσχευση.

Από τότε, οι μεταμοσχεύσεις έχουν σώσει περισσότερες από 400.000 ζωές. 

“Δεν πιστεύαμε ότι γράφαμε ιστορία”, είπε ο Joseph Murray, για την πρώτη μεταμόσχευση. “Δεν σκεφτήκαμε ούτε καν την ιστορία. Σκεφτήκαμε μόνο ότι επρόκειτο να σώσουμε έναν ασθενή.”

H πιο σημαντική χρονολογία στην ιστορία των μεταμοσχεύσεων είναι το έτος 1954, όταν o J. Murray, o οποίος βραβεύθηκε το 1990 με το βραβείο Νοbel, έκανε την πρώτη επιτυχή νεφρική μεταμόσχευση, στο Peter Bent Bringham Hospital της Βοστώνης. H ομάδα μεταμόσχευσης του νοσοκομείου Peter Bent Brigham στη Βοστώνη, ύστερα από αρκετά χρόνια έρευνας (συμπεριλαμβανομένης και της επιτυχημένης μεταμόσχευσης νεφρού σε σκύλους), αναζητούσε έναν τρόπο να εφαρμόσει την τεχνική της στους ανθρώπους. Στις 26 Οκτωβρίου 1954, ο Richard Herrick έγινε δεκτός στο Brigham με χρόνια νεφρική νόσο επί εδάφους σπειραματονεφρίτιδας και σύντομα έγινε φανερό ότι θα κατέληγε. Ο δίδυμος αδελφός του Richard και καλύτερος φίλος του Ronald, συμφώνησε να δώσει έναν από τους υγιείς νεφρούς του στον αδερφό του. Πραγματοποιήθηκαν αρκετές εξετάσεις, ενώ έγινε και μια επιτυχημένη μεταμόσχευση δέρματος από τον Ρόναλντ στον Ρίτσαρντ.

Να επισημάνουμε εδώ ότι η μεταμόσχευση πραγματοποιήθηκε μεταξύ μονοωογενών διδύμων, παρακάμπτοντας έτσι και το πρόβλημα της απορρίψεως.

Πριν τη μεταμόσχευση, έγιναν συζητήσεις με έμπειρους ιατρούς μέσα και έξω από το Brigham, κληρικούς όλων των θρησκειών και νομικούς συμβούλους. Η ομάδα μεταμόσχευσης, με επικεφαλής τον πλαστικό χειρουργό Joseph E. Murray, τον John Merrill (νεφρολόγο), τον J. Hartwell Harrison (ουρολόγο) και τον Gustave Dammin (παθολόγο), καθώς και έναν ψυχίατρο, συναντήθηκαν αρκετές φορές με την οικογένεια του Richard, προκειμένου να τους εξηγήσουν τη διαδικασία. Όταν η ομάδα μεταμόσχευσης σιγουρεύτηκε πως η οικογένεια κατανοούσε τη διαδικασία της μεταμόσχευσης και τους κινδύνους αυτής, συζήτησε την επιλογή της μεταμόσχευσης στον Richard και στον Ronald. Άλλωστε ο Richard είχε μπει στο τελικό στάδιο της χρόνιας νεφρικής νόσου.

Πριν όμως αποφασίσουν, οι γιατροί, να προχωρήσουν στην μεταμόσχευση ήθελαν να κάνουν ένα δοκιμαστικό τεστ. Χρειαζόταν ένα κατάλληλο πτώμα στο οποίο θα γινόταν η χειρουργική επέμβαση για να είναι βέβαιο ότι το νεφρό θα ταιριάζει στη νέα του θέση. Στις 20 Δεκεμβρίου, μια κρύα και χιονισμένη μέρα, έγινε διαθέσιμο ένα κατάλληλο υποκείμενο και η χειρουργική επέμβαση ήταν επιτυχημένη. Η επέμβαση του Richard προγραμματίστηκε για 3 μέρες αργότερα.

Έτσι στις 23 Δεκεμβρίου, με στραμμένη την προσοχή των μέσων ενημέρωσης στην επικείμενη μεταμόσχευση, η διαδικασία ξεκίνησε σε δύο χειρουργεία. Ενώ ο Murray προετοίμαζε τη θέση μεταμόσχευσης, ο Harrison απομόνωσε έναν από τους νεφρούς του Ronald. Στις 9:50 π.μ., ο Murray έδωσε στον Harrison το πράσινο φως για να διακόψει την παροχή αίματος στον δότη του νεφρού. Ο Francis D. Moore, πρόεδρος του Τμήματος Χειρουργικής, μετέφερε το νεφρό στο δωμάτιο στις 9:53. Μια ώρα και είκοσι πέντε λεπτά αργότερα, η αγγειακή αναστόμωση στον νέο νεφρό του Richard ήταν πλήρης.

Υπήρχε μια σιωπή στο δωμάτιο, καθώς οι σφιγκτήρες αφαιρούνταν, ακολουθούμενη από χαμόγελα καθώς ο νεφρός έγινε ροζ και τα ούρα άρχισαν να ρέουν άφθονα. Ο Richard έγινε καλά, παντρεύτηκε τη νοσηλεύτρια του και απέκτησε δύο παιδιά. Ωστόσο, πέθανε το 1962 από την επανεμφάνιση της αρχικής νόσου του νεφρού στον μεταμοσχευμένο νεφρό.

Η μεταμόσχευση νεφρού είναι ο καλύτερος τρόπος για την υποκατάσταση της απώλειας της νεφρικής λειτουργίας σε ασθενείς με τελικό στάδιο νεφρικής νόσου. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 400.000 μεταμοσχεύσεις στις ΗΠΑ.

Ο Δρ Murray έλαβε το βραβείο Νόμπελ στην ιατρική για αυτό το επίτευγμα. Από το 1954, έχουν σωθεί χιλιάδες ζωές και έχει βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια.

Έκτοτε η επιστήμη έχει προχωρήσει περισσότερο στην κατανόηση της διαδικασίας απόρριψης μεταξύ δότη και λήπτη, έχουν προκύψει καλύτερες χειρουργικές τεχνικές, ενώ νεότερα φάρμακα που προλαμβάνουν την απόρριψη μετά τη μεταμόσχευση έχουν οδηγήσει σε καλύτερη επιβίωση των μοσχευμάτων.

Επί του παρόντος υπάρχουν διαφορετικοί τύποι μεταμόσχευσης νεφρού που εκτελούνται στις Η.Π.Α. και παγκοσμίως: Τα όργανα μεταμόσχευσης μπορούν να προέρχονται από ζώντα δότη (συγγενή) ή μη συγγενικό δότη ή τέλος από πτωματικούς δότες. Το 2012, πραγματοποιήθηκαν 6037 μεταμοσχεύσεις νεφρού από ζώντες δότες και 10.082 από πτωματικούς δότες. Επί του παρόντος, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες ζουν με επιτυχή μεταμόσχευση νεφρού.

Το 1973, το Κογκρέσο θέσπισε το δικαίωμα Medicare για την τελική φάση της θεραπείας των ασθενειών με νεφρική ανεπάρκεια, για την παροχή ίσης πρόσβασης σε αιμοκάθαρση και μεταμόσχευση για όλους τους ασθενείς με νεφροπάθεια τελικού σταδίου στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, αφαιρώντας το οικονομικό εμπόδιο για τη φροντίδα.

Επί του παρόντος, το κύριο εμπόδιο είναι η έλλειψη οργάνων για μεταμοσχεύσεις. Η συνεχόμενη αύξηση των ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια σε συνδυασμό με την έλλειψη δωρητών οργάνων έχει οδηγήσει σε έναν μέσο χρόνο αναμονής περισσότερο από 4 χρόνια για μεταμόσχευση οργάνου από πτωματικό δότη.